Schokken door statische elektriciteit op de werkvloer: vervelend én gevaarlijk

Oorzaken van schokken door statische elektriciteit

Mensen krijgen statische schokken omdat ze zelf statisch geladen zijn, vaak zonder dat ze zich daarvan bewust zijn. Wanneer een persoon statisch geladen is, heeft hun lichaam een overschot of tekort aan elektronen. Deze lading bouwt zich op totdat het contact maakt met een geaard object, zoals metaal, een andere persoon of zelfs een deurknop. Bij dit contact kan de lading eindelijk wegvloeien naar aarde. Dit veroorzaakt de bekende schok. Het is dus niet het voorwerp zelf dat geladen is. Het is de persoon zelf die de elektrische lading heeft opgebouwd en dit ontlaadt bij aanraking.

Een persoon kan op verschillende manieren statisch geladen worden:

• Eén van de meest voorkomende oorzaken is wrijving, zoals het wrijven van synthetische kleding tegen een stoel of het lopen over vloerbedekking, waarbij elektronen van het ene oppervlak naar het andere verplaatsen.
• Daarnaast ontstaat statische lading ook door inductie, waarbij iemand in de buurt is van (sterk) geladen voorwerpen of oppervlakken. We zien dit veel bij rollen folie of net geproduceerde spuitgietproducten. Deze voorwerpen hoeven niet direct aangeraakt te worden, maar kunnen door hun elektrische veld een lading op de persoon veroorzaken. In werkomgevingen waar veel kunststof materialen, papier of elektronica aanwezig zijn, is de kans op statische lading door inductie en wrijving veel groter.

Hoewel minder gebruikelijk is het ook mogelijk dat een operator een schok krijgt van het materiaal. Als er een zeer grote lading in een product zit (zoals een rol folie), dan kunnen de vingers van de operator de lading concentreren en een ontlading vormen. Ook kan een niet met aarde verbonden metalen voorwerp dat in een elektrisch veld staat door inductie worden opgeladen. Omdat het metalen voorwerp geleidend is, is de lading mobiel en zal deze zich ontladen naar een persoon die het aanraakt.

Werkomgevingen met een grote kans op elektrische schokken

In principe is er in elke werkomgeving kans op statische elektriciteit, en dus op elektrische schokken. Bij bepaalde werkomgevingen zien we dat mensen aanzienlijk vaker schokken krijgen:

• Bedrijven die werken met kunststoffen, rubber, papier of verpakkingsmateriaal hebben het meest te maken met statische elektriciteit. Denk hierbij aan spuitgietbedrijven, folieproducenten, foliebewerkers, verpakkingsproducenten en verpakkingsdrukkerijen. Omdat de genoemde materialen erg gevoelig zijn voor het opbouwen van elektrische lading, komt statische elektriciteit bij deze bedrijven vaak voor. Wanneer kunststoffen worden gemaakt, gevormd of bewerkt, kan de wrijving tussen de verschillende oppervlakken en machines leiden tot een aanzienlijke statische lading.
  Bij het verwerken van papier en karton, zoals in de druk- en verpakkingsindustrie, zijn vergelijkbare problemen zichtbaar. Operators die bij de machines staan kunnen hierdoor snel statisch geladen raken, waardoor zij een schok voelen wanneer ze een geaard oppervlak aanraken.
• Magazijnen en logistiek: hier ontstaat vaak statische elektriciteit door het verplaatsen van goederen op transportbanden, het gebruik van plastic verpakkingsmateriaal en zelfs door het dragen van bepaalde soorten werkkleding.
• Kantoren: in kantooromgevingen kan statische elektriciteit vooral optreden door tapijtvloeren, bureaustoelen en elektronica. Werknemers die veel lopen of werken met computers en printers, merken vaak dat ze kleine schokjes krijgen bij het aanraken van metalen voorwerpen of collega’s.

Droge omgevingen versterken dit probleem. Wanneer de luchtvochtigheid laag is blijft de statische lading langer op oppervlakken en mensen aanwezig. Hierdoor is in de winter, of in ruimtes met verwarmde lucht de kans op schokken groter.

Gevolgen van schokken door statische elektriciteit

De meeste schokken door statische elektriciteit zijn onschuldig en veroorzaken slechts tijdelijk ongemak. Toch moeten de risico’s niet worden onderschat. Dit probleem kan in sommige werkomgevingen ernstige gevolgen hebben:

• Gezondheid en stress: herhaaldelijke schokken kunnen niet alleen fysiek ongemakkelijk zijn, maar ook de concentratie van werknemers verstoren. Dit leidt tot een verhoogd risico op ongevallen. Werknemers die regelmatig schokken krijgen, kunnen nerveus of afgeleid raken, wat de productiviteit en veiligheid beïnvloedt.
• Veiligheid: wanneer een medewerker plotseling een schok krijgt, kan dit een ongecontroleerde reflex veroorzaken. In een industriële omgeving kan dit leiden tot het laten vallen van voorwerpen, het verkeerd bedienen van machines of andere onverwachte bewegingen die gevaarlijk kunnen zijn voor henzelf en hun collega’s.
• Gevoelige apparatuur: in veel omgevingen wordt gewerkt met gevoelige elektronica of machines. Hier kan een plotselinge ontlading door statische elektriciteit schade veroorzaken aan de apparatuur. Dit kan leiden tot kostbare reparaties en stilstand in productieprocessen.
• Brand- of explosiegevaar: in industriële omgevingen waar met brandbare stoffen, gassen of vloeistoffen wordt gewerkt, kan een vonk door statische ontlading een explosie of brand veroorzaken. Dit vormt een reëel veiligheidsrisico voor werknemers en kan zelfs fataal zijn.

Meer weten? Lees ons blog over problemen en gevaren die ontstaan door statische elektriciteit.

Elektrische schokken voorkomen met ionisatieapparatuur

Statische elektriciteit op de werkvloer is een veelvoorkomend probleem dat zowel vervelend als gevaarlijk kan zijn. Een simpele schok kan in bepaalde industriële omgevingen leiden tot afgekeurde producten. Of zelfs een brand of explosie. De gevolgen mogen daarom zeker niet worden onderschat. Gelukkig kunnen bedrijven met ionisatieapparatuur deze schokken effectief voorkomen. Hiermee wordt de werkomgeving veiliger én comfortabeler. Door te investeren in deze oplossing, bescherm je niet alleen werknemers, maar ook je machines en productieprocessen.

Ionisatieapparatuur is 100% gegarandeerd de oplossing voor statische elektriciteit. Wil je hier meer over weten? Lees dan ons blog over het neutraliseren van statische elektriciteit met ionisatieapparatuur.